بزرگنمايي:

پیام مازند - به گزارش ؛ «دستت زیر تیغ ماست، همینی که هست، می‌خواهی بخواه نمی‌خواهی هم نخواه.» شاید شما فکر کنید این جملات را سر گردنه شنیده‌ام؛ اما اینها روایت‌های معمولی است که مسافران پایانه مشهد هنگام تحویل بار به اتوبوس می‌شنوند. حرفشان این است که باید به ازای باری که می‌خواهی در جعبه اتوبوس بگذاری، پول پرداخت کنی.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
جدای از اینکه آنها هیچ استناد قانونی برای دریافت این پول ندارند، حتی معیاری برای میزان دریافت این پول نیز ندارند و دل‌بخواهی از 100 تا 400‌هزار تومان یا بیشتر از مسافرانی که ناگزیر به سفر هستند، پول دریافت می‌کنند.
آنچه می‌خوانید روایت خبرنگار شهرآرا از چند ساعت حضور در پایانه مسافربری مشهد است.
جمعه، ساعت 18:45 پایانه مشهد دلال‌ها در سالن با صدای بلند از همه می‌پرسند تهران می‌روی؟ اگر می‌خواهی وی‌آی‌پی شارژردار دارم. با وجود‌این بیشتر مسافران بلیت خود را از قبل اینترنتی دریافت کرده‌اند و فقط برای سوار شدن به اتوبوس باید رسید کاغذی آن را از تعاونی موردنظر بگیرند.
تمام آن‌چیزی که یکی از مسافران به همراه دارد یک چمدان کوچک و یک نایلون دسته‌دار جمع‌و‌جور است به انضمام یک کیف دستی. با اینکه او 520 هزار تومان بابت بلیت اتوبوس وی‌آی‌پی مشهدتهران پرداخت کرده است، اما موقع تحویل بار با واکنش عجیبی از سوی راننده روبه‌رو می‌شود: باید 100‌هزار تومان دیگر هم پرداخت کنی.
پول ندهید، نمی‌برم وقتی مسافر چرایی پرداخت این مبلغ اضافه را جویا می‌شود، راننده بدون اینکه نیاز به توضیح اضافه‌ای ببیند فقط به گفتن جمله «اضافه بار دارید.» بسنده می‌کند؛ حتی اعتراض مسافر کوچک‌ترین اهمیتی برایش ندارد؛ در جعبه را بسته و می‌گوید: «پول ندهید، نمی‌برم.»
یکی از پرسنلی که در جایگاه‌ها مشغول هماهنگی سفرهاست، با راننده صحبتی می‌کند و بار‌های این مسافر را بی‌هیچ حرفی در جعبه می‌گذارد. این اقدام با اعتراض مسافر دیگری که داخل اتوبوس بود همراه می‌شد: «اگر برای حمل بار نیاز به پرداخت پولی نیست، چرا از من بابت بار، 150‌هزار تومان پول دریافت کردید؟» همان فرد با صدای بلند و لحنی طلبکارانه می‌گوید: «هر مسافری پول بار را ندهد، او را سوار نمی‌کنیم، تمام شد و رفت.» با این صحبت، راننده فرصت را غنیمت می‌داند و بار مسافر را دوباره بیرون از جعبه اتوبوس می‌گذارد و می‌گوید: «این پول‌ها نان شب ماست!»
جدای از این برخوردها، انگار مسافران پایانه مسافربری مشهد هیچ مرجعی برای اعتراض ندارند. ضمن اینکه اگر تنها باشند باید چمدان و بار را به دنبال خود بکشند تا محل شکایات را پیدا کنند. مسافری بعد از پرس‌و‌جوی فراوان به غرفه‌ای که عنوان آن «اطلاعات» است، مراجعه می‌کند تا دست‌کم پاسخی منطقی برای موضوع بشنود، اما فردی که آن طرف باجه نشسته بعد از دیدن بلیت و شنیدن ماجرا، 30 ثانیه هم طول نمی‌کشد که بلیت را به مسافر برمی‌گرداند و صددرصد حق را به راننده می‌دهد به این بهانه که بار زیادی به همراه دارد. جالب اینجاست که وقتی از او پرسیده می‌شود که کجا باید شکایت کرد؟ خود را به عنوان مرجع معرفی می‌کند.
ماجرا به همین‌جا ختم نمی‌شود و یک نفر را می‌فرستند که با دستش بار را وزن کند و او هم دوباره حرف راننده و مسئول‌های قبل از خود را تکرار می‌کند که بار زیاد است. حتی هیچ‌کدام از آنها در پاسخ به این سؤال که اگر این مسافر به جای یک چمدان کوچک و یک نایلون دسته‌دار نصفه‌نیمه، فقط یک چمدان بزرگ داشت، مشکل حل بود؟ سؤالی که پاسخی ندارد.
پیگیری از نهاد‌های انتظامی و نظارتی اتاق راهداری هم که آخرین روزنه امید مسافر برای شنیده شدن حرفش به شمار می‌آید، به گفته دیگر کارکنان خالی از فردی برای پاسخ‌گویی است. انتظامات پایانه نیز تنها راهنمایی که به مسافر می‌کند این است که با 110 تماس بگیرد. «اگر بار بیشتر از 25 کیلوگرم باشد، باید مسافر مبلغی معادل دو ونیم درصد هزینه بلیت را پرداخت کند.» 
این جمله توضیح قانونی 110 برای دریافت پول بابت بار است و با یک حساب و کتاب سرانگشتی حتی اگر بار به این میزان باشد، باید چیزی حدود 15‌هزار تومان از مسافر دریافت شود. پس از این راهنمایی پلیس، نوبت به تماس با 141، مرکز مدیریت راه‌های کشور می‌رسد. این سامانه نیز شکایت را ثبت می‌کند و برگشت پول را پس از یک روز کاری ممکن می‌داند.
قانونی یا غیرقانونی! با اینکه بلیت مسافر ساعت‌19 بوده تا ساعت 20 در پایانه مسافربری سرگردان است و در نهایت زمانی که می‌خواهد برای خرید بلیت از تعاونی دیگری اقدام کند، یکی از مأمورانی که امور را رتق‌و‌فتق می‌کند، به مسافر می‌گوید: «من که می‌دانم شکایت کردی، بلیت را برگردان تا با بلیت دیگری برایت جایگزین کنم، البته بدون پرداخت هیچ پول اضافه‌ای برای بار.»
روشن است که اگر دریافت این هزینه، قانونی بود، مأمور و مسئولان پایانه این‌گونه راحت نادیده نمی‌گرفتند.
روایت دوم، اما مبدأ، مشهد نیست بلکه مقصد مشهد است، اما بازهم این اتفاق تکرار شده و از مسافری که 490 هزار تومان بابت هزینه بلیت داده است، 700 هزار تومان بابت بار طلب می‌کنند و بدون اینکه اجازه‌ای داشته باشند بار مسافر را گشته و می‌گویند بار «تجاری» محسوب می‌شود، در صورتی که مسافر چیزی بیشتر از سوغات در بارش حمل نکرده است.
راننده به دلیل گلایه مسافر بار را داخل جعبه می‌گذارد، اما اواسط راه که مسافر هیچ راهی نداشته است، مبلغ 500‌هزار تومان بابت کرایه بار دریافت می‌کند. ماجرای اعتراض و ثبت شکایت این مسافر به سامانه 141 نیز به بازگشت این مبلغ از سوی راننده اتوبوس پس از چهار روز منجر می‌شود.
در این بین مسافران زیادی هستند که شاید هیچ علامت سؤالی بابت این مبلغ اضافی در ذهنشان ایجاد نشود یا اگر هم ایجاد شود به دلیل عدم پاسخ‌گویی و اینکه ناچار به سفر هستند، دم نزنند. اما نکته اینجاست که چرا اداره‌کل راهداری و مراجع مربوط نظارت کافی بر فعالیت ترمینال ندارند؟
بارتجاری ممنوع رئیس کانون انجمن‌ها و مؤسسات حمل و‌نقل مسافربری خراسان رضوی درخصوص تعریف حد قانونی مجاز برای حمل بار مسافران، می‌گوید: هر مسافری مجاز به حمل 25 کیلوگرم وزن یک بار معقول (به معنای غیرتجاری) با اتوبوس است. به شرطی که بار او شامل لباس و موارد مصرفی روزانه یا مسافرتی باشد.
سیدهاشم بنی‌هاشمی در گفتگو با خبرنگار روزنامه شهرآرا، با اشاره به اینکه ممکن است این بار 25 کیلوگرم تجاری باشد، اظهار کرد: موردی داشته‌ایم که موارد قیمتی را با وزن کم از مشهد با خود برده‌اند؛ گاهی راننده اتوبوس متوجه این موضوع می‌شود و خیلی از اوقات نیز متوجه نمی‌شود. اما در هر صورت بار تجاری را با اتوبوس حمل نمی‌کنیم.
باید بار‌های تجاری در پایانه بارنامه شود. اما سایر مسافرانی که بار تجاری ندارند، می‌توانند 25 کیلوگرم بار داشته باشند. او در واکنش به این موضوع که پس از شکایت از عدم حمل بار از سوی راننده به پلیس 110، پلیس بیان کرده است که طبق قانون، اگر بار مسافر اتوبوس بیشتر از 25 کیلوگرم باشد، باید دو‌و‌نیم درصد از مبلغ بلیت را پرداخت کند، می‌افزاید: اصلا چنین چیزی تعریف نشده است و پلیس 110 نیز قوانین حمل و نقل را نمی‌داند.